Horyniec-Zdrój – atrakcje turystyczne

Uzdrowisko położone na krańcu Południoworoztoczańskiego Parku Krajobrazowego, które przyciąga coraz większą liczbę turystów dzięki wyjątkowemu klimatowi i przepięknym krajobrazom. Horyniec co prawda nie leży na Lubelszczyźnie, ale odwiedzając Lubelskie Roztocze na pewno warto tutaj zajrzeć!

Historia

Historia Horyńca rozpoczęła się w XV wieku, kiedy to książę Władysław podarował osadę szlachcicowi Piotrowi Pieczykurowi. Przez następne stulecia Horyniec znajdował się w rękach wielu właścicieli, jednak dopiero Ponińscy, którzy przejęli osadę pod koniec XVIII wieku, mieli największy wpływ na jej rozwój.

Dzięki temu już w XIX wieku powstało tu uzdrowisko, które w swojej ofercie mogło się pochwalić źródłami wód siarczkowo-siarkowodorowych i złożami borowin. Po odkryciu leczniczych źródeł utworzono tu park zdrojowy z pijalnią wód i zakładem kąpielowym. Podczas II wojny światowej wszystko uległo zniszczeniu i dopiero w połowie XX wieku podjęto się odbudowy sanatorium. Status uzdrowiska Horyniec otrzymał w 1976 roku, a od 1988 roku funkcjonuje jako Horyniec-Zdrój.

Uzdrowisku na Roztoczu

Obecnie uzdrowisko tworzą trzy sanatoria: Centrum Rehabilitacji Rolników KRUS, “Bajka” i “Uzdrowisko Horyniec”, które zostały uznane za najnowocześniejsze sanatoryjno-zabiegowe miejsce w Polsce. Pacjenci przyjeżdżają tu, aby leczyć choroby układu ruchu jak i schorzenia reumatyczne oraz choroby dróg oddechowych, skóry, przemiany materii.

Do dyspozycji pacjentów jest nowoczesna kryta pływalnia z odnową biologiczną “Wodny świat” oraz basen leczniczy z wodą siarkowo – siarkowodorwą ze stanowiskami do hydromasażu. Poza sanatoriami na kuracjuszy czeka odnowiony Park Zdrojowy, gdzie można udać się na spacer pięknymi alejami, zajrzeć do pijalni wód, zobaczyć amfiteatr i fontanny, a na najmłodszych czeka plac zabaw.

Szlaki rowerowe i piesze

Dzięki uzdrowisku zwiększyło się zainteresowanie Horyńcem jak i jego okolicą, dlatego też powstało tu wiele ścieżek i szlaków turystycznych. Przez teren gminy przebiegają, m.in.: szlak rowerowy Nad Brusienką, Szlak Linii Mołotowa, Szlak Architektury Drewnianej, Szlak Świętego Brata Alberta oraz szlaki turystyczne znajdujące się na terenie gmin Horyniec – Zdrój i Lubaczów.

Z myślą o turystach powstało wiele miejsc noclegowych. Dodatkowo do dyspozycji gości są: kryta pływalnia, korty tenisowe i boiska, stadion sportowy, nowoczesna hala sportowa, skatepark oraz łowisko na zalewie przy ul. Sobieskiego. Miejsce urokliwe i jedyne w swoim rodzaju, z pięknymi widokami, ciekawymi zabytkami, dlatego też przybywa tu coraz więcej turystów.

Kamieniarstwo w Starym Bruśnie

Kamieniarskie tradycje kultywowane są tu od XVI wieku. W tamtym okresie miejsce to było znanym ośrodkiem kamieniarskim, a surowiec pozyskiwano ze stoku góry Brusno – najcenniejszym był miękki kamień nazywany wapniakiem. Na początku funkcjonowania ośrodka wyrabiano tu przeważnie: kamień budowlany, kamienie młyńskie i żarnowe. Dopiero na początku XIX wieku zaczęto tworzyć tu krzyże, nagrobki, czy figury przydrożne.

Nazwiska większości rzeźbiarzy nie są nam znane. Jednak z na przełomie XIX i XX wieku znanymi rzeźbiarzami byli: bracia Grzegorz i Jędruch Kuźniewiczowie oraz bracia Iwan i Dymitr Pidhoreccy. Dzięki popularności kamieniarskiego ośrodka w okolicznych miejscowościach możemy spotkać bruśnieńskie krzyże przydrożne, a na cmentarzach zachowane bruśnieńskie pomniki.

Zabytki

Pałac Ponińskich

Pałac przebudowano w latach 1905-1912 z XVII- wiecznego dworu Telefusów. Wybudowany z kamiennych ciosów i cegły. Po wojnie odbudowany zachowując zewnętrzną formę, zmieniło się wnętrze, które całkowicie przebudowano. Dziś mieści się tu sanatorium “Bajka”.

Kościół zdrojowy pw Jakuba Strzemię

Kościół wybudowany w 1818 roku jako kaplica dworska, która później stała się cerkwią greckokatolicką, a od 1947 roku stała się kaplicą zdrojową. W 1984 roku dokonano przebudowy kaplicy, dzięki której zawdzięcza swój obecny wygląd.

Kościół parafialny oo. Franciszkanów

Budowę kościoła zakończono w 1759 roku. Po pewnym czasie dobudowano do niego klasztor i dzwonnicę, które zostały otoczone murem i fosą. W kościele można podziwiać zachowany fresk na łuku tęczy z 1758 roku, rokokową rzeźbę Matki Boskiej Niepokalanego Poczęcia i pochodzące z XVIII wieku obrazy w bocznych ołtarzach.

Pomnik niepodległości

Dzieło Grzegorza Kuźniewicza. Powstał 3 maja 1928 roku w dziesiątą rocznicę odzyskania niepodległości, upamiętniający poległych żołnierzy w walkach polsko – ukraińskich w 1920 roku. Pomnik zniszczono podczas II wojny światowej, odbudowano go w 1969 roku.

Co jeszcze warto zobaczyć?

Nowiny Horynieckie – Kaplica

Kaplica Matki Bożej została postawiona w miejscu, w którym Matka Boża objawiła się trójce pastuszków. Tu też wybiło źródło przy, którym najpierw postawiono krzyż, a później kamienną kapliczkę. Znajdująca się tam dziś drewniana kaplica została wybudowana pod koniec XIX wieku, a w jej wnętrzu znajdziemy cudowne źródło i figurę Matki Bożej w ołtarzu.

Radruż Cerkiwe pw sw Paraskewy

Cerkiew została ufundowana przez Jana Płazę (starostę lubaczowskiego), wybudowana w 1583 roku. Świątynia posiada trójdzielny układ, wnętrze zdobi polichromia z XVII-XVIII wieku oraz zachowany ikonostas. Przy cerkwi znajdziemy drewnianą dzwonnicę i murowaną kostnicę. Obecnie świątynia stała się obiektem muzealnym, będącym filią Muzeum Kresów w Lubaczowie. W 2013 roku została wpisana na listę UNESCO.

Raduż – Cerkiew pw sw Mikołaja Cudotwórcy

Cerkiew wybudowana w 1931 roku na miejscu wcześniejszej osiemnastowiecznej. Obecnie służy jako kościół rzymskokatolicki.

Cerkwie pw sw Jerzego (Werchrata)

Wybudowana w 1910 roku w stylu neoklasycystycznym. W środku odnajdziemy XVIII-wieczne, rokokowe, drewniane rzeźby i ikonę Matki Boskiej z Dzieciątkiem, która pochodzi z końca XVII wieku. Obecnie funkcjonuje jako kościół pw. św. Józefa Robotnika.

Prisie Cerkiew

Wybudowana na planie krzyża łacińskiego w roku 1887. Drewniana świątynia, której wnętrze ozdabiają polichromie i ikony. Obecnie odprawiane są tu msze w obrządku grecko i rzymskokatolickim.

Monastrz Dawny klasztor

Odnajdziemy tu ruiny klasztoru oo. Bazylianów z 1678 roku, który zlikwidowały władze austryjackie. Z zabudowań przyklasztornych pozostały jedynie fragmenty murów, piwnice i studnia.

Nowe Brusno – cekriew

Cerkiew pochodzi z XVII wieku. W roku 1903 została przebudowana, obecnie nie jest użytkowana. Muzeum Kresów w Lubaczowie przejęło cerkiew i zrekonstruowali jej dziewiętnastowieczny wygląd. Wewnątrz posiada układ trójdzielny, a na dach pokryty jest ośmiobocznymi kopułami z latarniami.

Stare brusno – cmentarz

Cmentarz znajduje się w lesie, jest to miejsce gdzie niegdyś istniała wieś słynąca z wyrobów kamieniarskich. Możemy znaleźć tu wiele wyjątkowych nagrobków, np rzeźby kamienne pochodzące z początku XIX wieku.

Dziewięcierz – Cerkwisko

Cerkiew pw. Podwyższenia Krzyża Świętego została wybudowana w 1838 roku na usypanej trasie, która była wzmocniona kamiennym murem z kaplicami i bramami. Obecnie odnajdziemy tam jedynie fundamenty i piwnicę. Niedaleko cerkwi znajdziemy greckokatolicki cmentarz z zabytkowymi nagrobkami.

Dziewięccierz Rezerwat sołokija

Rezerwat krajobrazowy, który powstał w 1989 roku. Znajduje się na suchym nasłonecznionym stoku, niedaleko stacji kolejowej Dziewięcierz i przysiółka Słotwina. Rezerwat utworzono po to, aby chronić naturalne skupiska jałowców pospolitych.

Linia mołotowa

Linia mołotowa to pas umocnień o długości 1300 km Stworzony w latach 1940-1941 przez Sowietów, który służył jako granica państwowa z hitlerowską Rzeszą. Całość składała się z rowów przeciwczołgowych, okopów, schronów ziemno-drewnianych i żelbetowych, zasieków przeciwpiechotnych. Obecnie odnaleźć tu można schrony żelbetowe.