Lubelskie Rowerem

Narol – atrakcje turystyczne

Narol jest miejscem, które przyciąga turystów. Zachęca nie tylko ciszą i malowniczymi krajobrazami, ale również licznymi atrakcjami turystycznymi. Dzięki licznym szlakom i ścieżkom turystycznym oraz trasom rowerowym, każdy może odkrywać i poznawać piękne roztoczańskie tereny.

Muzyka i smak Roztocza

Gmina w swojej ofercie ma też wiele imprez kulturalnych i muzycznych, nie bez przyczyny nazywana jest Kameralną Muzyczną Stolicą Roztocza. W maju warto przyjechać tu na Narolską Majówkę, w lipcu na Cesarsko-Królewski Jarmark Galicyjski, natomiast w ostatnim tygodniu sierpnia na odbywający się tu Festiwal Narol.Arte, a przez cały rok na cykl koncertów Narolskie Spotkania. W gminie aktywnie działają też zespoły taneczne i muzyczne, chór oraz teatr.

Cesarsko-Królewski Jarmark Galicyjski

Narol jest miejscem gdzie można spróbować regionalnej kuchni składającej się z dziczyzny i ryb oraz nalewek, które produkowane są tradycyjnymi metodami. Dla tych smaków warto przyjechać tu na Konkurs Smaków Regionalnych Nalewek jak i na Jarmark Galicyjski – Smaki Roztocza. To wszystko sprawiło, że Narol uznano za Kulturalną Perełkę Podkarpacia.

Co warto zobaczyć w gminie Narol?

Gmina Narol mieści się na obszarze 203 km kwadratowych z czego prawie połowa znajduje się w granicach Południoworoztoczańskiego Parku Krajobrazowego oraz Puszczy Solskiej. Znajdują się tutaj też trzy rezerwaty przyrody: “Źródła Tanwi” (rezerwat torfowiskowy), “Bukowy las” (znajdziemy tu drzewostan z ponad 150-letnimi bukami i jodłami) i “Minokąt” (znajdują się tu liczne okazy jodeł i malownicze jeziorka). Na miłośników rowerowego szaleństwa czeka 120 km ścieżek rowerowych. Wytyczono sześć tras, które umożliwiają jazdę w obu kierunkach drogami o niedużym natężeniu ruchu, które prowadzą przez piękne tereny Narolskiej gminy.

Ze względu na położenie gminy odnajdziemy tu przykłady architektury ludowej, jak i pałace, drewniane cerkwie, pozostałości zabytków kultury żydowskiej oraz bunkry Linii Mołotowa, pochodzące z czasów II wojny światowej. W tym miejscu odnajdziemy “Wielki Dział”, drugi z najwyższych szczytów Roztocza po polskiej stronie. Tutaj również swój początek ma rzeka Tanew.

Cerkiew w Wielkiej Woli

Tu odnajdziemy cerkiew greckokatolicką pw. Opieki Najświętszej Marii Panny, która została wybudowana w 1755 roku. Obok niej znajduje się drewniana dzwonnica pochodząca z tego samego okresu oraz kamienne krzyże i nagrobki na przy cerkiewnym cmentarzu, które zostały wykonane w warsztatach bruśnieńskich. Świątynia posiada plan trójdzielny z nawą główną, sanktuarium i babińcem.

Cerkiew w Wielkiej Woli

Centrum koncertowo-Wystawiennicze

Cerkiew w Krupcu (dzielnicy Narola, która dopiero od 1867 roku stała się częścią miasta) powstała w latach 1896-1899 z inicjatywy parocha Józefa Fedorowicza. Greckokatolicka świątynia pw. Złożenia Szat Przenajświętszej Bogurodzicy, zbudowana na plania krzyża łacińskiego z trójbocznie zamykanym prezbiterium. Obok niej znajdowała się dzwonnica oraz kapliczka z leczniczym źródełkiem, która zachowała się do dziś. Niedaleko od cerkwi odnajdziemy cmentarz z nagrobkami z kamieni bruśnieńskich.

W czasie II wojny światowej przejściowo służyła za magazyn. Przez następne lata nie użytkowana obróciła się w ruinę. Z pomocą gminy Narol i funduszy zewnętrznych w 2010 roku rozpoczęto prace konserwatorskie. W 2011 roku powstało i rozpoczęło tu działalność Centrum Koncertowo – Wystawiennicze – miejsce licznych koncertów, spektakli, spotkań wystaw i innych wydarzeń kulturalnych.

Cerkiew w Łówczy

W 1808 roku z inicjatywy Jana Matczyńskiego wybudowano greckokatolicką cerkiew pw. św. Paraskewy. Świątynia została zaprojektowana na wzór kościoła łacińskiego o planie dwudzielnym. Podczas przebudowy w 1899 roku nadano jej cechy architektury cerkiewnej ( dodano kopułę i dobudowano trzeci człon – babiniec). Ściany zostały pokryte polichromią w 1905 roku, znajdziemy też tam ikonostas i obrazy z XIX wieku. Część wyposażenia świątyni możemy odnaleźć w Muzeach w Lubaczowie, Łańcucie i Przemyślu.

Cerkiew w Łówczy

Obok cerkwi znajduje się drewniana dzwonnica pochodząca z końca XIX wieku. Na cmentarzu odnajdziemy sześć nagrobków, spośród których jeden wyróżnia się pomnik z napisem: “Żona mężowi. Patrz! o to posąg z kamienia wykuty/ Nad zimnym grobem śmierci upominek / Zapłacz wyrazem żalu i pokuty / Tu mąż i ojciec znalazł swój spoczynek”.

Rynek

Obecny układ miasta stworzony został w XX wieku z niegdyś dwóch niezależnych układów: XVI wiecznego starego miasta oraz osady Krupiec. Choć nadal można zauważyć pewne elementy dawnego rozplanowania. Podczas I i II wojny światowej niemal doszczętnie zniszczono cenne, historyczne budynki miasta. Jedynie zachowały się: ratusz, zespół kościelny i jeden budynek mieszkalny.

Rynek w Narolu

W latach 1790-1804 wybudowano tu kościół pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny, którego budowę sfinansował Feliks Antoni Łoś. Jest to jednonawowa i jednoprzestrzenna barokowo – klasycystyczna budowla, stworzona na planie krzyża łacińskiego. Wewnątrz znajduje się półkoliste zamknięte prezbiterium, a na zewnątrz trójkondygnacyjna wieża oraz kaplice dostawione do korpusu. Kościół pełni również rolę mauzoleum rodu Łosiów, które znajduje się pod północną kaplicą. Na ścianach kaplicy znajdują się tablice upamiętniające zmarłych oraz poświęcone im epitafia.

Stara szkoła

Założycielem Szkoły Trywialnej w Narolu był Feliks Antoni Łoś. Dokonał tego na przełomie XVIII i XIX wieku, w czasach zaborów. W 1907 roku na miejscu starej szkoły wybudowano nowy budynek z cegły a pokryty został dachówką. Wewnątrz znajdowały się cztery sale lekcyjne, kancelaria i mieszkanie dla kierownika szkoły. Do lat dziewięćdziesiątych XX wieku w budynku funkcjonowała szkoła podstawowa. A obecnie stała się siedzibą Biblioteki Publicznej oraz Miejsko – Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej.

Pałac Łosiów

Pałac w Narolu powstał w latach 1773-1781, dzięki Feliksowi Antoniowi Łoś. Znakiem herbowym rodziny Łosiów była podkowa, dlatego pałac wybudowano w takim kształcie. A wewnątrz znajdowało się pięćdziesiąt komnat z pięknymi ściennymi malowidłami, kominkami, idealnie dopasowanymi meblami. Na ścianach pałacu wisiały portrety członków rodziny, pozostałe miejsca ozdabiały rzeźby, ordery, itp. Znajdowała się tu również bogato wyposażona biblioteka, która służyła również za archiwum rodzinne.

Swego czasu mieściła się tu szkoła muzyczna, dramatyczna i malarska oraz teatr. Za pałacem znajduje się park zaprojektowany przez Norberta Hammerschmidta, który zachował swój pierwotny układ. Jest to ostatni w Polsce osiemnastowieczny park, który bez żadnych przekształceń zachował się do naszych czasów.

Narolski pałac w swojej historii przeszedł wiele burzliwych lat. Został podpalony w czasie powstania styczniowego przez wojska austriackie, podczas I wojny światowej splądrowany przez wojska austriackie i rosyjskie oraz został wykorzystany jako szpital zakaźny austriackiego Czerwonego Krzyża. Mimo W latach międzywojennych pałac odbudowano, dzięki nowym właścicielom.

Jednak podczas II wojny światowej został zniszczony przez wojska radzieckie, a dopełnieniem tego był pożar w 1945 roku wzniecony przez Służby Bezpieczeństwa, które prowadziły akcję przeciwko oddziałowi AK. W latach powojennych, mimo licznych prób odbudowy, pałac popadł w ruinę. Obecnym właścicielem zespołu pałacowego jest prof. Władysław Kłosiewicz. W 1999 roku założył fundację “Pro Academia Narolense”, która na celu ma odbudowę pałacu.

Pałac w Rudej Różanieckiej

Pałac został wybudowany dzięki baronowi Hermanowi Brunickiemu, w pierwszej połowie XIX wieku. Przez lata wielokrotnie przebudowywany i rozbudowywany. W swoim wyglądzie wyrównia się urozmaiconą bryłą z centralnym portykiem i kolumnowym, narożnymi ryzalitami, wieżyczkami i tarasem oraz elektryczną dekoracją architektoniczną. Po pożarze spowodowanym przez Rosjan w 1915 roku budynek został zrekonstruowany dzięki nowym właścicielom Rudy Różanieckiej – Wattmanom. Jednak nie odwzorowano wystroju wielu pomieszczeń. Po remoncie w 1960 roku w pałacu zaczął funkcjonować Dom Pomocy Społecznej.

Kościół w Lipsku

Pierwsze dwa wybudowane tu kościoły (drewniany jak i następny murowany) spłonęły. Obecna świątynia powstała w latach 1763-1764, a konsekrowana w 1825 roku przez biskupa Łukasza Boranieckiego. Do jej budowy użyto kamienia, strop wykonano z wypalanej cegły, a dach pokryty został pokryty blachą ocynkowaną. Kościół wybudowany w stylu romańskim z wnętrzem barokowym, w którym znajduje się ołtarz główny i dwa ołtarze boczne. Obraz Matki Bożej Nieustającej Pomocy z roku 1902 znajduje się na głównym ołtarzu.

Możemy tu podziwiać organy pochodzące z 1892 roku, które wykonał Jan Śliwiński we Lwowie. Znajdziemy tu również kamienną chrzcielnicę i zawieszone na ścianach zabytkowe obrazy fundatorów kościoła – rodziny Lipskich.

Izba Pamięci w Lipsku

Izba Pamięci znajduje się w dawnym budynku szkoły podstawowej przy ulicy Mogiłek 1. Zajmuje cztery sale na pierwszym piętrze. W dwóch z nich odnajdziemy zbiory, które pochodzą z Izby Pamięci w Narolu – Wsi, którymi zajmuje się sołtys wsi Lipsko Antoni Steczkiewicz. Dwoma pozostałymi salami zajmuje się Wiesław Kołodziej z Lipia.

Wszystkie zbiory pochodzą głównie z XIX i XX wieku, jednak można tu znaleźć o wiele starsze przedmioty, np: kule armatnie z czasów potopu szwedzkiego, krzemienie, ceramiki. Większość z nich pochodzi z terenów Roztocza, dzięki temu można odkrywać historię związaną z tymi terenami. Eksponaty w dużej mierze pozyskano od osób prywatnych.

Schrony bojowe Linii Mołotowa

Na Naroszczyźnie odnaleźć można system schronów bojowych pochodzących z czasów II wojny światowej. W miejscu gdzie znajdował się punkt oporu “Wielki Dział” (wchodzący w skład Raworuskiego Rejonu Umocnień) odnaleźć można aż 14 schronów, zwane potocznie bunkrami. Część z nich została uszkodzona i zniszczona podczas wojny, a część jest wciąż dobrze zachowana i odwiedzana przez turystów.

Exit mobile version