Bełżec – Co warto zobaczyć?

Gmina Bełżec jest najmniejszą gminą na Lubelszczyźnie. Na swoich terenach łączy ze sobą krańce Roztocza Środkowego i Wschodniego. Mimo niewielkiej powierzchni jest to miejsce bogate w cenne zabytki sakralne jak i świeckie.

Przyroda

Jedną trzecią powierzchni gminy zajmuje las, gdzie schronienie znajduje wiele gatunków zwierząt. Przyrodniczym symbolem tego miejsca stał się gronostaj, zamieszkujący “Gronostajową Dolinę”. Dodatkowo turystów przyciągają tu przepiękne rozciągające się krajobrazy, które można podziwiać zarówno na trasach rowerowych jak i pieszych.

Muzeum – Miejsce Pamięci w Bełżcu

Muzeum powstało na miejscu dawnego hitlerowskiego obozu zagłady. Codziennie ginęło tu kilka tysięcy Żydów. Obóz został zlikwidowany w 1943 roku, budynki zostały zniszczone, a na terenie obozu posadzono sosny. Według powojennych statystyk w sumie zamordowano tu około 500 tyś. Żydów i około 1500 Polaków. W 1963 roku odsłonięto pierwszy pomnik, który stanął na wciąż zalesionym terenie. Dopiero w 2004 roku powstało Muzeum – Miejsce Pamięci Bełżcu razem z ekspozycją muzealna na temat historiiobozu. Muzeum jest oddziałem Państwowego Muzeum na Majdanku w Lublinie.

Atrakcje turystyczne

Kościół Matki Bożej Królowej Polski oraz dzwonnica

Kościół pw. Matki Bożej Królowej Polski pochodzi z lat 1911-1912. W świątyni odnajdziemy relikwie Krzyża Świętego, relikwie Jana Pawła II oraz XVII – wieczne relikwiarze przeniesione z Żółkwi. Obok kościoła znajduje się dzwonnica z 1912 roku oraz murowana plebania zbudowana w 1910 roku.

Drewniana cerkiew greckokatolicka św. Bazylego

Drewniana cerkiew wybudowana w 1756 roku z sosnowych bali, w klasycznym trójdzielnym układzie. W roku 1947 świątynia przestała pełnić funkcji sakralnych. Obecnie znajduje się tu “Galeria Cerkiewka”, w której organizowane są różnego rodzaju wystawy, np w 2007 roku na przełomie lipca i sierpnia odbył się tu I Ogólnopolski Plener Malarski “Bełżec 2007”. Po remoncie w 2009 roku organizowane są tu wystawy tematyczne.

Popówka

Popówka znajduje się obok cerkwi św. Bazylego. Swoją nazwę zawdzięcza zamieszkującemu w niej greckotalockiemu księdzu – zwanym popem. Obecnie znajduje się w niej Samorządowe Przedszkole.

Kapliczka Najświętszego Serca Pana Jezusa

Murowana kapliczka, która powstała po II wojnie światowej jako “Pomnik wdzięczności za ocalenie Bełżca w latach okupacji 1939-1944”. Kapliczka znajduje się terenie cmentarza wojennego, niedaleko drogi krajowej nr 17. Stąd od 1997 roku, w Niedzielę Palmową wyrusza procesja z palmami, która przemieszcza się ulicami Bełżca aż do kościoła parafialnego. Tu po uroczystej mszy ogłaszane są wyniki konkursu na najwyższą palmę wielkanocną, który organizuje Gminny Ośrodek Kultury. Zgłaszane przez uczestników do konkursu palmy, mają często więcej niż 10 m wysokości. W całej Polsce odbywa się zaledwie kilka takich konkursów.

Kapliczka Św. Jana Nepomucena

Kapliczka Św. Jana Nepomucena pochodzi z pierwszej połowy XIX wieku. Odnaleźć ją możemy przy drodze prowadzącej do Narola. Postawiona została w miejscu, gdzie spoczywają polegli w 1656 roku żołnierze hetmana Stanisława Czarneckiego. Do jej budowy użyto cegły, wewnątrz niej znajdziemy umieszczoną na postumencie rzeźbę św. Jana Nepomucena.

Krzyż na tzw. Górnej Budce

Krzyż odnajdziemy przy drodze krajowej nr 17. Został postawiony w 1919 roku, na pamiątkę likwidacji dawnej granicy zaboru austriackiego i rosyjskiego.

Krzyż wodowany kiedyś w czasie suszy

Krzyż został wykonany ze zlepieńca wapniowego, w którym znajdują się muszelki i grube ziarna piasku. Jest to krzyż wokół, którego krąży legenda. Według niej podczas suszy wstawiano go do rzeki i zostawiano do czasu aż spadł deszcz. Kiedy spadł deszcz krzyż wracał na swoje miejsce.

Pomnik Romów i Sinti w Lipkach

Pomnik upamiętniający ofiary prowadzonego przez niemców do 1940 roku, obozu pracy dla Romów i Żydów, których mordowano i chowano na miejscu.

Dawna stacja pomp wodnych

Zabytkowy, ceglany budynek znajdujący się nad rzeką. Z tego miejsca czerpano wodę, która rurociągami przepływała na stację kolejową, gdzie uzupełniano nią zapasy w lokomotywach parowych.

Kompleks obiektów pokolejowych

Znajdziemy tu zachowane do dziś budynki parowozowni.

Dworzec PKP

Stacja kolejowa Bełżec była ważnym punktem na mapie sieci kolejowych. Stąd zaczynało lub kończyło swoją podróż wiele pociągów zarówno pasażerskich jaki towarowych. Jeszcze przed wojną istniało tu bezpośrednie połączenie ze Lwowem. Obecnie tylko w czasie wakacji docierają tu szynobusy relacji: Lublin – Zamość – Bełżec – Jarosław – Rzeszów.

Jałowiec Pospolity – Pomnik przyrody

Dwu wiekowy krzew, który osiągnął 7,5 metrów wysokości, a jego obwód wynosi 92 cm. Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Lublinie, 27 czerwca 1961 roku objęła go ochroną.

Lipki – pomnik przyrody

Jest to miejsce dawnego parku dworskiego, gdzie rośnie 68 lip drobnolistnych, które jest chronione od 2 grudnia 1988 roku. Przez te wszystkie lata lipy osiągnęły prawie 30 m wysokości a ich obwody od 150 do 340.

Jarmark św. Wawrzyńca

Tradycyjnie każdego roku na początku sierpnia odbywa się tu Jarmark św. Wawrzyńca. Jarmark ma na celu promowanie zapomnianych lub odchodzących w niepamięć zawodów, podtrzymywanie lokalnych tradycji i zwyczajów. Jest to wydarzenie, w którym biorą udział: Koła Gospodyń Wiejskich, twórcy ludowi, odbywają się tu wybory miss wakacji, jak i koncerty znanych zespołów.
BRZEZINY. Kaplica św. Wojciecha.
Kaplica powstała w 1959 roku, gdzie z poprzedniej drewnianej przeniesiono ołtarz główny. Świątynia o prostej budowie, przy której znajduje się również dzwonnica.

Figura Matki Bożej w Brzezinach

Figura postawiona przez mieszkańców, jako symbol wdzięczności za ocalenie wioski przed atakiem Ukraińskiej Powstańczej Armii 8 maja 1948 roku.

Krzyż bruśnieński przy drodze z Narola

Jest to krzyż pochodzący z położonego niedaleko ośrodka kamieniarskiego w Bruśnie, który został wykonany z jednego bloku kamiennego.

Chyże – Murowana kapliczka św. Antoniego

Kapliczka pochodzi z XIX wieku, znajduje się w miejscu, gdzie zostali pochowani zmarli z powodu epidemii cholery.

Kapliczka Matki Bożej Częstochowskiej w Żyłce

Kapliczka powstała w 1991 roku i upamiętnia ofiary rozstrzelane przez okupanta 3 października 1942 roku, za rzekome podpalenie stajni w Bełżcu.

Bunkier Linii Mołotowa, przy drodze z Kolonii Szalenik do Żyłki.

Bunkier znajduje się na wzgórzu, niedaleko miejscowości Kolonia Szalenik. Stworzony przez Sowietów w latach 1940-41 w obawie przed atakiem niemieckich żołnierzy. System umocnień składał się z trzynastu schronów bojowych. Nazwa zaczerpnięta została od pseudonimu ministra spraw zagranicznych – Wiaczesława Mołotowa. Co ciekawe bunkier w Kolonii Szalenik wybudowano w ciągu jednej nocy.

Zalew Młynki w Żyłce

Żyłka to tu znajduje się, otoczony pięknymi krajobrazami – Zalew “Młynki”. Miejsce, gdzie poza pięknymi widokami możemy tu odnaleźć wiele unikatowych gatunków roślin.

Szlak transgraniczny Bełżec – Bełz – Bełżec

Przebywając w Bełżcu warto wyruszyć w podróż za naszą wschodnią granicę, którą umożliwia Turystyczny Szlak Transgraniczny: Bełżec – Bełz. Powstał przy współpracy Gminy Bełżec i miasta Bełz. Łączna długość szlaku wynosi 333 km, który przebiega przez 33 ciekawych i wartych odwiedzenia miast.