Lubycza Królewska – atrakcje turystyczne

Lubycza Królewska - Atrakcje turystyczne

Lubycza Królewska to miasto w powiecie tomaszowskim, położone na skraju województwa lubelskiego, tuż przy granicy z Ukrainą. Gmina z siedzibą w Lubyczy Królewskiej jest bardzo ciekawym miejscem, ponieważ pod względem zajmowanej powierzchni jest największą gminą na Roztoczu (207km kw), ale jednocześnie zamieszkuje ją najmniejsza liczba osób (6418 mieszkańców). Dzięki temu jest to idealne miejsce dla szukających odpoczynku z dala od miejskiego szumu.

Co warto zobaczyć?

Gmina z siedzibą w Lubyczy Królewskiej jest bardzo ciekawym miejscem, ponieważ pod względem zajmowanej powierzchni jest największą gminą na Roztoczu (207km kw), ale jednocześnie zamieszkuje ją najmniejsza liczba osób (6418 mieszkańców). Dzięki temu jest to idealne miejsce dla szukających odpoczynku z dala od miejskiego szumu.

Urokliwe, klimatyczne miejsce, które daje nam przedsmak tego co czeka nas za wschodnią granicą. Gmina, która kompletnie różni się od pozostałych miejsc na Roztoczu. Tu czekają na nas wielkie, ciągnące się pola uprawne. Niemal w każdej miejscowości odnajdziemy cerkwie, pełniące obecnie funkcję kościoła. Dodatkowo liczne kapliczki, krzyże, cmentarze, które są pamiątkami po wysiedlonej stąd w latach 1944-47 ludności ukraińskiej. Znajduje się tu wiele pomników, najczęściej z czasów II wojny światowej, ale również z czasów wojny polsko- ukraińskiej z 1919 roku, czy walk z UPA. W gminie znajduje się też wiele zachowanych schronów bojowych, należących do rejonu umocnionego Rawa Ruska, który wchodzi w skład pasa warownego Linii Mołotowa.

Stary cmentarz
Stary cmentarz

Warto również przyjrzeć się położeniu Lubycza Królewskiego pod względem fizycznogeograficznym. Jednocześnie znajduje się na terenie Roztocza Wschodniego i obniżeniu zwanym Padołem Górnej Sołokiji, którego szlak nawiązuje do wielkiego rozłamu w skorupie ziemskiej, który dzieli kontynent na dwie kompletnie różniące się od siebie części. Dzięki temu podziałowi w łatwy sposób można zauważyć jak bardzo różnią się od siebie tereny gminy. Wielki rozłam dzieli kontynent na Europę Zachodnią, która w dużej części składa się z terenów górzystych i wyżyn – czyli Roztocze oraz na nizinną Europę Wschodnią – czyli wschodnia część gminy Lubycz Królewski, gdzie przeważają rozległe pola uprawne, które przypominają ukraińskie stepy.

Cmentarz greckokatolicki

Odnajdziemy tu stary cmentarz greckokatolicki, gdzie wciąż można zobaczyć nagrobki i krzyże pochodzące z ośrodka kamieniarskiego w Bruśnie. Niegdyś znajdowała się tu pochodząca z 1785 roku, drewniana cerkiew pw. św. Paraskewy. Została ona rozebrana w 1988 roku, a przycerkiewna drewniana dzwonnica została przeniesiona do Lubelskiego skansenu. Obecnie na cmentarzu możemy podziwiać również drewnianą dzwonnicę, która została przeniesiona z Teniatysk.

Goraje

Goraje to znajdujące się na Roztoczu Wschodnim dwa wzniesienia ostańcowe, położone na granicy województwa lubelskiego i podkarpackiego. Zbudowane z pochodzących z epoki miocenu piasków, piaskowców i iłów. Gmina Lubycza Królewska kryje w sobie najwyższe wzniesienie w województwie lubelskim – Krągły Goraj (388,7 m n.p.m.). Drugi pagór nazwany Długi Goraja, znajduje się na terenie województwa podkarpackiego i mierzy 391,5 m n.p.m.. U podnóża obu wzniesień znajdziemy schrony bojowe Linii Mołotowa.

Zespół cerkiewny w Hrebennem

Znajdziemy tu zabytkową cerkiew pw. św. Mikołaja, która powstała w 1697 roku. Budowla trójdzielna, a każda z jej części wybudowana na planie kwadratu, pokryte ośmiopołaciowymi kopułami. W środku świątyni znajdują się fragmenty pochodzącego z XVII – XVIII wieku, ikonostasu. Przy cerkwi znajduje się czworoboczna drewniana dzwonnica, która powstała pod koniec XVIII wieku, wraz z dwoma dzwonami ( z czego jeden został stworzony z okazji 1000 – lecia chrztu Rusi. Obok świątyni znajduje się również cmentarz z interesującymi nagrobkami.

Kniazie – Ruiny cerkwi

Pierwsze stawiane tu cerkwie były drewniane, dopiero w 1806 roku wybudowano murowaną cerkiew pw. św. Paraskewy. Stworzona na planie krzyża, wnętrze świątyni skrywało w sobie ikonostas z obrazem Jezusa Chrystusa, pochodzący z XVIII wieku. Ściany były pokryte polichromiami. W czasie II wojny światowej cerkiew została uszkodzona, podczas ataku artyleryjskiego w 1944 roku. Po wojnie nie została odbudowana, zaniedbana zamienia się w ruinę. Obok cerkwi znajduje się murowana dzwonnica oraz stary cmentarz.

Kniazie - Ruiny cerkwi
Kniazie – Ruiny cerkwi

Kornie – Zespół cerkiewny i cmentarz greckoktalicki

Odnajdziemy w tym miejscu murowaną cerkiew pw. św. Paraskewy, wzniesioną w 1910 roku. Niestety w roku 1947 została opuszczona, powodem było wysiedlenie ludności ukraińskiej. Dopiero w połowie lat osiemdziesiątych XX wieku zaczęła pełnić funkcję kościoła rzymksokatolickiego. Wnętrze świątyni skrywa elementy wyposażenia, które pochodzą z cerkwi istniejącej w 1776 roku. A są nimi: dwa ołtarzyki z ikonami Chrystusa i św. Paraskewy pochodzące z XVIII wieku, dwa krzyże procesyjne, trzy ruskie księgi liturgiczne z XVII – XIX wieku oraz fragmenty późnobarokowego ołtarza.

Tradycyjnie w święto patronki odbywają się tu uroczystości greckokatolickie, na które przyjeżdżają dawni mieszkańcy wsi. Obok świątyni stoi, odnowiona w latach osiemdziesiątych, drewniana dzwonnica pochodząca z XVIII wieku. Przy cerkwi znajduje się również cmentarz, na którym można odnaleźć zachowane nagrobki bruśnieńskie oraz przy wejściu zbiorową mogiłę mieszkańców wsi, którzy zostali zamordowani przez NKWD 22 maja 1945 roku.

Rezerwat przyrody Machnowska Góra i punkt widokowy

Machnowska Góra to rezerwat przyrody, który powstał tu w 2003 roku. Jego zadaniem jest ochrona rosnących na zboczu góry: jałowców, głogów, kaliny koralowej i dzikiej róży. Znajdują się tu również: storczyk purpurowy, goryczka krzyżowa oraz zawilec wielkokwiatowy. Będąc tu koniecznie trzeba wejść na spłaszczony wierzchołek góry Machnów, stąd przy dobrej widoczności można podziwiać piękną roztoczańską panoramę. W tym miejscu idealnie można zobaczyć naturalną granicę między Europą Zachodnią, a Europą Wschodnią. Im bliżej na wschód rzadziej występują lasy, za to coraz więcej ciągnących się pól z roślinnością stepową.

Mosty Małe – Dzwonnica

Od 1917 roku istniała tu drewniana cerkiew pw. Opieki Najświętszej Marii Panny, która spłonęła w 1944 roku. Zachowała się jedynie drewniana dzwonnica, którą możemy wciąż podziwiać.

Mosty Małe - Dzwonnica
Mosty Małe – Dzwonnica

Mosty małe – Punkt oporu Linii Mołotowa

Wzniesienie, na którym znajduje się punkt oporu Linii Mołotowa nazwane zostało Grabem Korni. Jest to idealny punkt obserwacyjny, gdzie widać całą okolicę, dlatego stało się on ważnym miejscem strategicznym dla Armii Czerwonej podcza ostrzału nieprzyjaciela. Obecnie Grab Korni to cudowny punkt widokowy. Zobaczymy tu rozciągające się pola Lubyczy Królewskiej, niesamowity widok na Goraje, a nawet można tu ujrzeć wzgórza znajdujące na Ukrainie.

Miejscowość Potoki

Niewielka wieś położona na granicy Roztocza Wschodniego i Padołu Górnej Sołokiji, należąca do gminy Lubycza Królewska. Została całkowicie zniszczona podczas prowadzonych tu walk w latach 1944-1946. Do dziś nie zachowały się żadne pamiątki z tamtego okresu.

Kościół w Siedliskach

Kościół pw. Matki Bożej Nieustającej Pomocy powstał w 1903 roku. Ufundowany przez Pawła Sapiehę. Początkowo miał służyć jako kaplica dworska i rodzinny grobowiec Sapiehów. Po zakończeniu II wojny światowej utworzono tu parafię, świątynia stała się kościołem parafialnym pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny. Wewnątrz kościoła odnajdziemy wiszące na ścianach stacje Drogi Krzyżowej, zdobiące kościół polichromie oraz posąg Chrystusa pochodzący z późnego baroku.

Skamieniałe drzewa w Siedliskach

W okolicy Siedlisk możemy odnaleźć największe w Polsce skupisko skamieniałych fragmentów pni drzew. Ta niezwykła atrakcja przyrodnicza pochodzi z rosnących tu 10-12 mln lat temu drzew, które znaleziono w warstwach skał mioceńskich. Odkryte okazy to najczęściej szczątki taksodii sekwojowatych. Wszystkie okazy zostały objęte ochroną prawną, ponieważ były zbierane przez handlarzy i turystów. Powstało tu również muzeum, w którym można podziwiać najciekawsze i najpiękniejsze okazy.

Skamieniałe drzewa w Siedliskach
Skamieniałe drzewa w Siedliskach

Rezerwat przyrody Jalinka

Od 2001 roku istnieje tu rezerwat przyrody, którego zadaniem jest ochrona skamieniałych drzew. Na jego terenie znajduje się również las grądowy i przebiega ścieżka przyrodniczo – dydaktyczna.

Zespół cerkiewny w Siedliskach

Greckokatolicka cerkiew pw. św. MIkołaja, powstała w 1901 roku, ufundowana przez Pawłą Spaiehę. Jednak od 1947 roku świątynia przestała być użytkowana, obecnie zabezpieczona i po częściowym remoncie. Stworzona na planie krzyża greckiego, wewnątrz znajdziemy zachowane z XVII i XVIII wieku, fragmenty ikonostasu. Przy świątyni odnajdziemy pochodzącą z ok. 1830 roki, drewniana dzwonnica, w której podmurówce znajdują się skamieniałe drzewa.

Kapliczka nad źródełkiem w Siedliskach

Kapliczka została wybudowana nad jednym ze źródeł Prutnika na przełomie XIX i XX wieku. W środku kapliczki znajdziemy osiemnastowieczna ikona Matki Bożej Wniebowziętej, a na jej odwrocie ikona św. Mikołaja. Według tradycji wypływająca ze źródełka woda ma uzdrawiające moce. Od 1993 roku źródło wraz z najbliższym jego otoczeniem stało się pomnikiem przyrody.

Cerkiew w Starym Machnowie

W 1900 roku, na miejscu drewnianej kapliczki, wybudowano murowaną greckokatolicką cerkiew, która istnieje do dziś. Po wysiedleniu Ukraińców w 1947 roku, świątynia stała się kościołem rzymskokatlickim pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny. Niedaleko kościoła znajduje się greckokatolicki cmentarz pochodzący z pierwszej połowy XIX wieku.

Teniatyska – Cmentarze i kaplica

Na wydmach nad Sołokiją odnajdziemy dwa cmentarze, pochodzące z XVIII (mniejszy) i z XIX wieku (większy). Cmentarz z nagrobkami i krzyżami bruśnieńskimi został porośnięty sosnami. Będąc na cmentarzu można zauważyć, że krzyże podobnie jak drzewa rozmieszczone są w pewnym nieładzie.

Wierzbica

Wieś Wierzbica istniała już w 1388 roku. Położona w Kotlinie Pobuża, wśród stawów i bagien. Na przestrzeni wieków jej właściciele się zmieniali, w XVIII i XIX wieku należała do Lityńskich, a w połowie XIX wieku przejęli ją Romerowie. W okresie międzywojennym była to duża wieś, która w 1921 roku liczyła 1,6 tysięcy mieszkańców, z czego większość stanowiła ludność ukraińska. Wszystko uległo zmianie w 1947 roku, kiedy to w ramach akcji “Wisła” Ukraińcy zostali wysiedleni z tego terenu.

W samym środku wsi odnajdziemy murowany, neoklasycystyczny dwór, pochodzący z początku XX wieku, który mimo przeprowadzanego remontu nie jest użytkowany i popada w ruinę. Znajdziemy tu również murowaną kapliczkę grobową rodziny Lityńskich, która powstała w 1860 roku. Obok niej można zauważyć podmurówkę po cerkwi greckokatolickiej pw. św. Michała Archanioła, która powstała w 1887 roku. Obie budowle po II wojnie światowej były wykorzystywane jako magazyn PGR. Na obrzeżach wsi odnajdziemy duży cmentarz, na którym znajdują się zarówno krzyże kamienne jak i kute z żelaza. Znajdziemy tu również pomniki upamiętniające brutalnie wysiedloną ludność, jak i poległych podczas wojny polsko – ukraińskiej.

Żurawce. Cerkiew i cmentarz

Wieś Żurawce jeszcze przed II wojną światową, zamieszkiwana była przez ponad 2,4 tysiące ludzi, z czego większość stanowiła ludność pochodzenia ukraińskiego. Już w 1761 roku istniała tu drewniana cerkiew pw. Podwyższenia Krzyża Świętego. Kolejna, również drewniana powstała tu w 1808 roku. Dopiero w roku 1912 wybudowano murowaną cerkiew pod tym samym wezwaniem. Świątynia należała do parafii greckokatolickiej, aż do roku 1947, kiedy siłą wysiedlono stąd ukraińców. Przez pewien czas kościół należał do parafii w Lubyczy Królewskiej, dopiero w 1997 roku stał samodzielną rzymskokatolicką parafią.

Wewnątrz świątyni warto zobaczyć późnobarokowy, drewniany ołtarz z XVIII wieku, obraz Matki Bożej z Dzieciątkiem malowany na desce, pochodzący z 1681 roku, obraz Świętej Trójcy, późnobarokowe rzeźby przedstawiające św. Anna czytająca Biblię oraz św. Józefa z Dzieciątkiem. Znajdziemy tu również pozostałości z ikonostasu pochodzącego z XVII i XVIII wieku, ikona Świętego Mikołaja Cudotwórcy z 1855 roku, Ostatnia Wieczerza o charakterze ludowym pochodząca z XVIII i XIX wieku. Niedaleko świątyni znajduje się grecko i rzymskokatolicki cmentarz, na którym znajduje się wiele nagrobków stworzonych w Bruśnie.